مقدمه (هدف):

 در راستای احترام همه جانبه به حقوق اساسی بشر و با هدف کمک به تعمیم عدالت و با احترام به شأن و منزلت انسان­ها، بدون هیچ­گونه تبعیض با رعایت آزادی­های عمومی، کمیسیون اهداف زیر را پیگیری می­نماید:

·       نظارت بر چگونگی حاکمیت قانون و حقوق شهروندی و پیگیری موارد نقض آن در جامعه در حدود مقررات موضوعه و کنوانسیون­ها و پیمان­های بین­المللی الحاقی و اهتمام در جهت احقاق حقوق اساسی اشخاص.

·       ترویج فرهنگ وکالت در جهت حفظ حقوق شهروندی و پیگیری موارد مربوطه به نقض حق دفاع وکلای دادگستری در حیطه وظائف حرفه­ای.

·       فعالیت در جهت پژوهش و آموزش و گسترش و ترویج مفاهیم و ارزش­های اساسی حقوق بشر در سطح جامعه و به­ویژه در بین وکلای دادگستری عضو کانون.

·       همکاری با نهادها و مؤسسات مختلف در راستای پیشبرد اهداف کمیسیون حقوق بشر.

قوانین و مقررات ضرورت ایجاد کمیسیون:

·       قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

·       منشور بین­المللی حقوق بشر

·       کنوانسیون­ها و پیمان­نامه­های الحاقی

·       ساختار و آئین­کار کمیسیون حقوق بشر مصوب 26/5/1388 هیأت مدیره کانون وکلای دادگستری خراسان

·      دستورالعمل اعلامی اسکودا در سال 1400

 تعداد اعضاء کمیسیون: هفت عضو شامل پنج عضو اصلی و دو عضو علی البدل

 شرایط عضویت اعضای کمیسیون:

·       وکیل پایه یک دادگستری

·       دارای تخصص و تجربه و علاقمندی در زمینه حقوق بین­الملل و حقوق بشر بنا بر تعیین و تصویب هیأت مدیره کانون وکلا

·       عدم محکومیت انتظامی درجه 4 و بالاتر

شرایط انتخاب رییس کمیسیون:

·    حداقل 5 سال سابقه وکالت

·    مستنداً به ماده سوم ساختار و آئین کار، رئیس کمیسیون با رای اکثریت اعضاء کمیسیون از بین اعضای اصلی انتخاب می­شود.

·       عدم محکومیت انتظامی درجه 4 و بالاتر

نحوه انتخاب اعضاء (اعضای کمیسیون، رئیس کمیسیون، دبیر کمیسیون):

·       اعضا کمیسیون توسط هیات مدیره کانون از بین وکلای عضو و کارآموزان وکالتی که علاقه­مند به فعالیت به عرصه­ی حقوق بشر باشند، انتخاب می­شوند.

·    اعضاء کمیسیون با اکثریت آرا از بین اعضای اصلی یک نفر را به­عنوان رئیس و یک نفر را به­عنوان نائب رئیس و یک نفر را به­عنوان دبیرکمیسیون برای مدت یکسال انتخاب و اسامی آنان را جهت تصویب و صدور ابلاغ به هیات مدیره کانون وفق ماده 3 ساختار و آیین‌کار کمیسیون حقوق بشر اعلام می‌نماید.

^*تبصره: کمیسیون­ها می­توانند از کارآموزان به عنوان عضو با ابلاغ داخلی استفاده نمایند.

مدت زمان عضویت:

·       حداکثر دو سال و تا انتخاب و تصمیم هیات مدیره جدید اعضا به تکالیف خود ادامه می­دهند.

شرح وظایف کمیسیون:

·       تلاش در جهت حسن اجرای قانون با احترام به آزادی­های مشروع و حفظ حقوق شهروندی

·       بررسی مسائل و موضوعات طرح شده توسط وکلا و یا دیگر افراد و نهادها در ارتباط با نقض حقوق بشر و ارائه راهکارهای مناسب و تصمیم­گیری و هر گونه اقدام مقتضی در این ارتباط

·       بحث و تبادل نظر پیرامون موضوعات حقوق بشر و ارائه نتایج آن به هیأت مدیره کانون وکلا

·       تهیه و تنظیم گزارشات مربوط به نقض حقوق بشر و انعکاس آن به هیأت مدیره کانون وکلا به همراه پیشنهادات لازم و عنداللزوم پیگیری

·       پذیرش و پیگیری گزارش­های مربوط به نقض حق دفاع و حقوق وکلای دادگستری در ارتباط با وظائف قانونی ایشان

·       پژوهش و آموزش و ترویج حقوق بشر

شرح وظایف رئیس کمیسیون:

مستنداً به ماده پنجم ساختار و آئین کار:

·       اداره جلسات

·       نمایندگی کمیسیون در روابط کمیسیون با هیأت مدیره کانون و مقامات و ارگان­های خارج از کانون

·       نظارت بر کار کمیته­ها و ایجاد هماهنگی بین آن­ها

·       بررسی موارد و گزارشات واصله و ارجاع آن­ها به کمیته­های مربوط و مراجع ذیصلاح

شرح وظایف دبیرکمیسیون:

مستنداً به ماده ششم ساختار و آئین کار مصوب:

·     ابلاغ وقت جلسه­ها به اعضاء کمیسیون

·     تنظیم صورتجلسات

·     پیگیری تصمیم­های متخذه در جلسات

·     اجرای موارد احاله شده توسط رئیس یا نائب رئیس

·     هماهنگی در امور اجرائی و اداری کمیته­ها و دریافت گزارش آنها و ارائه به کمیسیون

·     تهیه گزارش سه ماهه و سالانه از فعالیت­ها و ارائه آن به کمیسیون

شرح وظایف اعضای کمیسیون:

·  حضور و شرکت در جلسات و در برنامه­های جاری و اجرائی کمیسیون و کمیته­ها و نظارت و مشارکت در حداقل یکی از کمیته­های زیر مجموعه

کمیته و کارگروه­های ذیل کمیسیون (در صورت وجود):

در راستای اهداف کمیسیون، مستنداً به ماده هفتم ساختار و آئین کار، کمیسیون حقوق بشر دارای شش کمیته به شرح زیر می­باشد:

عنوان کمیته/ کارگروه:

·       کمیته حمایت از حقوق زنان و کودکان

·       کمیته حمایت از حقوق پناهندگان، اتباع خارجه و اقلیت­ها

·       کمیته حمایت از حقوق سالمندان و ناتوانان جسمی و ذهنی

·       کمیته حمایت از حق دفاع و حقوق شهروندی

·       کمیته حمایت از حقوق وکلا و کارآموزان در محاکم دادگستری و ادارت دولتی در موارد مربوط به نقض حق دفاع

·       کمیته آموزش و پژوهش در جهت ترویج حقوق بشر

شرح وظایف کمیته/ کارگروه:

مستنداً به ماده نهم ساختار و آئین کار، وظائف کمیته­ها به شرح زیر تعیین شده است:

·         بررسی گزارش­های ارجاعی و اظهار نظر و یافتن راهکارهای مناسب در این ارتباط و پیشنهاد آن به کمیسیون

·         کوشش جهت ترویج و نظارت در اجرای کنوانسیون­های الحاقی و اسناد معتبر حقوق بشر مرتبط با اهداف کمیسیون و موضوع کمیته­های متشکله

·         تحقیق و بررسی و فراهم آوردن زمینه لازم برای رسیدگی به موارد نقض حقوق بشر و ارائه طریق حل و فصل آن به کمیسیون

·        پیگیری و فراهم آوردن زمینه­های لازم جهت تامین محاکمات و دادرسی­های منصفانه و تسهیل امکان حق دفاع برای وکلای دادگستری در محاکم

·        برنامه­ریزی جهت برگزاری جلسات و دوره­ها و کارگاه­های آموزشی حقوق بشر برای وکلا و افراد جامعه و پیشنهاد آن به کمیسیون جهت تصویب

تبصره: کمیته­ها عملکرد و نتیجه نهایی مربوط به وظایف خود را به­طور مرتب به کمیسیون گزارش می­نمایند.

ضوابط و قوانین جلسات کمیسیون:

·  جلسات هر دو هفته یک بار با حضور حداقل سه نفر از اعضای اصلی تشکیل می­شود.

·   در رأی گیری­ها، رأی اکثریت ملاک عمل است.

·  جلسه فوق العاده به دعوت رئیس کمیسیون تشکیل می­گردد.

لغو عضویت اعضا:

·       برابر ماده یازده ساختار و آئین کار کمیسیون چنانچه در طول یک سال عضوی بدون عذر موجه سه جلسه متوالی یا پنج جلسه متناوب در جلسات حاضر نشود، مراتب از ناحیه رئیس کمیسیون به هیأت مدیره کانون جهت اتخاذ تصمیم اعلام خواهد گردید.

تصویب و اطلاع­رسانی مصوبات:

·  تصویب مصوبات منوط به رأی اکثریت اعضاء کمیسیون است و توسط رئیس و یا دبیر به هیأت مدیره کتباً اعلام و با تصویب هیأت مدیره عنداللزوم اطلاع­رسانی خواهد شد.

تعاملات با سایر کمیسیون­ها:

    مستنداً به ماده 14 ساختار و آئین کار کمیسیون حقوق بشر، ارتباطات کمیسیون به طریق زیر می­باشد:

· ارائه طرح­های پیشنهادی کمیسیون به هیأت مدیره با حضور رئیس یا نائب رئیس و عندالاقتضا به اتفاق مسئول کمیته مربوطه با ارائه توضیحات لازم

· تصمیمات متخذه و اقدامات و مصوبه­های کمیسیون پس از تأیید هیأت مدیره کانون در صورت لزوم از طریق روابط عمومی اطلاع رسانی خواهد گردید

· ارتباطات و تعاملات با ارکان و دیگر کمیسیون­های کانون وکلا توسط رئیس و یا با معرفی فرد دیگری از اعضاء صورت خواهد پذیرفت